كاربرد دستگاه فيلتر شني
تصفيه نهايي فاضلابهاي صنعتي و انساني
تصفيه آب برج خنك كن از مواد معلق نفوذي از هوا به آب مانند گرد و خاك
انواع فيلتر هاي شني
فیلتر شنی تحت فشار
فیلتر شنی ثقلی کند
فیلتر شنی ثقلی تند
ساختمان فيلتر شني تحت فشار
قسمتهای تشکیلدهنده یک فیلتر شامل بستر ماسهای، تجهیزات جمعآوری آب صاف شده، تجهیزات شستشوی فیلتر و جمعآوری پساب شستشو میباشد.
این فیلترها از یک استوانهی فلزی تشکیل شده که در دو انتها به عدسی ختم میشود و به ابعاد مناسب با آبدهی ساخته میشود.
اين فيلترها هم بصورت عمودي و هم بصورت افقي ساخته ميشوند. قطر فيلترهاي عمودي استاندارد از حدود 0/5تا 3 متر و ارتفاع آن بين 0/7الي 1/5متر ميباشد. البته فيلترهاي عمودي به خاطر آنكه در تمام راستاي ارتفاع آنها عمل تصفيه فيزيكي انجام ميگيرد به فيلترهاي افقي ترجيح دارند. فیلترهای تحت فشار دارای دریچه مناسب برای داخل کردن شن و ماسه و بازدید و یا خارجکردن شن و ماسه در مواقع لزوم هستند. این فیلترها دارای شیر آب ورودی، شیر خروج آب صاف، شیر ورود آب شستشو، شیر تخلیه و خروج آب شستشو هستند. در بالاترین نقطهی صافی، یک شیر تخلیهی هوا وجود دارد که ممکن است بهطور خودکار عمل نماید. علاوه بر وسایل بالا، صافی ممکن است دارای فشارسنج و کنتور آب و دستگاه سنجش افت فشار باشد.
بدنه اين فيلترها(تحت فشار)، استوانهاي شكل و از فولاد بر اساس استانداردهاي معتبر ساخته شده است و داراي دو دريچه بازديد بوده و براي جلوگيري از خوردگي، كليه سطوح مجاور با آب داخل مخزن دستگاه از دو لايه رنگ اپوكسي و كليه سطوح بيروني دستگاه كه در مجاورت هوا قرار دارند رنگ روغني پوشش داده ميشود. فشار استاندارد در اين فيلترها بين 7-3 اتمسفر ميباشد.
نحوه شستشوی فیلتر های تحت فشار
پس از مدت زمانی که از بهرهبرداری این فیلترها بگذرد، فیلترها نیاز به شستشو دارند. این زمان بستگی به کیفیت و میزان آب تصفیه شده دارد. در این حالت لایه ماسهای فیلتر، گرفته شده و خوب عمل نمیکند. در این حالت که معمولا” بر اساس تجربه و یا افت فشار داخل فیلتر مشخص میگردد، فیلتر نیاز به شستشو دارد که با جریان دادن هوا و سپس آب در عکس جهت فیلترکردن، به این ترتیب انجام میگیردکه:
شیر آب خام ورودی به فیلتر بسته میشود.
شیر خروج آب صاف نیز بسته میشود.
شیر تخلیهی هوا باز میشود و هوا به میان ذرات ماسه دمیده میشود تا ماسهها چسبندگی خود را از دست بدهند.
شیر خروجی آب شستشو باز میشود.
شیر ورودی آب شستشو باز میشود و عملیات شستشوی ماسهها با آب تمیز شروع میگردد.
فيلتر شني ثقلي كند
صاف سازی با صافی های شنی کند شامل عبور آب از یک صافی دارای بستر شنی با نیروی گرانش زمین و سرعت صاف سازی بسیار کم، بدون استفاده از مواد منعقد کننده می باشد. طرز قرار گرفتن بستر به این ترتیب است که شن های درشت تر در پایین و ماسه های ریزتر در بالاترین قسمت قرار می گیرند.
آب عبوری از بستر حاوی مواد معلق، کلوئیدی، میکروارگانیسم های مختلف و نمکهای محلول است که در طی عبور از عمق 40 تا 60 سانتی متری بستر آنها را به جا می گذارد و آب پس از این عمق حاوی مقادیر کمی نمکهای معدنی ساده و نسبتا ً بی ضرر است.
فيلترهاي شني كند نيازمند سرمايه اوليه و فضاي زياد هستند به علاوه در شرايطي كه آب ورودي به فيلتر داراي كدورت زياد باشد با توجه به گرفتگي سريع سطح آن تميز كردن فيلتر در فاصله هاي زماني كم ضروري است.
حذف ذرات توسط صافی شنی کند با راندمان بسیار خوبی انجام می شود. در صورت استفاده از این فیلترها، نیازی به انعقاد شیمیایی و تهنشینی قبلی نمیباشد. این فیلترها فاقد سیستم شستشوی معکوس بوده و به جای آن از تعویض دورهای لایهای از ماسه استفاده میشود.
حذف ذرات در این صافی ها با تشکیل یک لایه نازک بر روی سطح بستر صافی شنی انجام می شود.این لایه فعال بیولوژیکی، از میکروارگانیسم ها و ماکروارگانیسم ها زنده یا مرده تشکیل می شود. با ادامه پیدا کردن بهره برداری از صافی شنی کند، به دلیل افزایش تجمع مواد و رشد بیولوژیکی ارگانیسم ها بر روی سطح صافی، افت فشار صافی افزایش می یابد.وقتی افت فشار به حد بهره برداری 1الی 2متر رسید، صافی از سرویس خارج می شود.
پیش از برگرداندن آن به خط سرویس معمولا با تراشیدن لایه ای به ضخامت حدود 2سانتی متر از روی صافی لایه تشکیل شده بر روی صافی تمیز می شود.پس از این که چندین بار از سطح صافی لایه تشکیل شده برداشت شدو ارتفاع بستر شنی داخل آن به حداقل ارتفاع قابل قبول رسید، لازم است که شن برداشت شده با شن تمیز جایگزین شود.
كاربرد صافي هاي شني كند
1.براي تصفيه آب هاي حاوي جامدات معلق
2.براي حذف آهن و منگنز قابل رسوب پس از عمل هوادهي روي آب هاي زيرزميني
3.تصفيه آب هاي سطحي با كدورت متوسط
مکانیسم های تصفیه در صافی شنی کند
برخی از فرآیندهایی که در تصفیه با صافی شنی کند استفاده میشود عبارتند از:
غربال شدن
ته نشيني
نيروهاي اينرسي
سانتريفوژ
انتشار يا حركت شناوري
نيروي واندروالس
جذب الكترواستاتيكي
چسبندگي يا پيوستگي اكسيداسيون هاي بيولوژيكي و شيميايي
فيلتر هاي شني ثقلي تند
فیلترهای ثقلی شنی تند، متداولترین روش فیلتر کردن آب میباشند. در شرایط بهینه ترکیبی از فرآیندهای انعقاد،لخته سازی،ته نشینی وصاف سازی شنی می تواند تک یاخته های بیماریزایی را که دارای کیست مقاوم در مقابل کلرزنی می باشند را تا 99/99%حذف نمایند.
مصالح فیلتر، ماسه از جنس سنگ سیلیس با درجهی خلوص 98 درصد میباشد.اندازه دانه ها از 35/. تا 1ميلي متر وياحتي بيشتر واندازه موثر از 45/. تا 55/. ميلي متر تغيير مي كند. اين اندازه كوچك موجب جداسازي تمامي مواد معلق در سطح فيلتر مي گردد به علاوه لايه اي از ارگانيسم هاي بيولوژیكي در سطح مشترك تماس بين آب وشن به وجود مي آید.
کف فیلترها را از معمولا” از بتون یا مواد پلاستیکی و غیره میسازند و در هر مترمربع آن، 60 تا 90 عدد نازل پلاستیکی جهت خروج آب صاف ، قرار داده میشودکه انتهای آنها داخل آب صاف شدهی زیر فیلتر قرار دارد.
پس از مدتی که فیلتر کار می کند فشار کاهش می یابد و باید شستشوی معکوس انجام شود.
کاربرد صافی ماسه ای تند
پس از هوادهی به منظور جداسازی اشکال نامحلول آهن و منگنز
تصفیۀ آب رودخانه های با کدورت بالا پس از واحدهای انعقاد، لخته سازی و ته نشینی
تصفیۀ آب رودخانه های با کدورت بالا به عنوان پیش تصفیه قبل از صافی ماسه ای کند
تصفیۀ آبهای با کدورت پایین مثل دریاچه ها و رودخانه ها. در این روش گندزدایی بعد از عمل صاف سازی ضروری است
مقایسه فیلترهای تحت فشار و ثقلی
به دلیل قیمت بالای ساختمان محفظه تحت فشار، فیلترهای تحت فشار بهصورت تیپ، تنها در تصفیهخانههای کوچک آب و عموما” در کارخانهها کاربرد دارند در حالیکه فیلترهای ثقلی کاربردهای گستردهتری دارند. به هرحال استفاده از فیلترهای تحت فشار برای تصفیه آبهای سطحی و برای اجتماعات شهری دارای نقطهضعفهایی است که نمیتوان آنها را نادیده گرفت و بسیاری از مراجع، کاربرد آنها را مورد تایید قرار نمیدهند.
بهطور کلی فیلترهای تحت فشار نسبت به فیلترهای ثقلی دارای معایب زیر هستند:
1- از این نوع صافیها غالبا” در مواردیکه آب ورودی به فیلتر تحت فشار باشد استفاده میشود.
2- بازده این نوع فیلترها نسبت به نوع ثقلی، کمتر است.
3- در عملیات شستشوی فیلتر، معمولا” بخشی از مصالح ریزدانه ماسه با آب شستشو از فیلتر خارج میگردد بنابراین بهطور مرتب جایگزینی ضروری است.
4- عملیات صافکردن و شستشوی فیلتر را نمیتوان بهطور مستقیم بررسي کرد و از کیفیت و سودمندی کار آگاه شد.