روش های گندزدایی آب (کلر،ازن، یو وی UV)
آب مصرفی مورد نیاز انسانها از منابع گوناگونی تامین میشود. چاه های آب، چشمه ها، رودخانه ها و روان آبها، سدها و… از منابع تامین آب آشامیدنی انسان ها به شمار می روند. این منابع همواره در معرض آلودگی میکروب ها و میکرو ارگانیسم ها می باشند، که برای به مصرف رسیدن، میکروب زدایی و ضد عفونی کردن آن الزامی میباشد.
شرکت ها و سازمان های آب و فاضلاب شهری وظیفه ضد عفونی و گند زدایی آب های مصرفی و آشامیدنی مورد نیاز شهروندان را بر عهده دارند.
در چنین مواردی برای از بین بردن عوامل بیماری زا و نابود کردن میکروب ها و میکرو ارگانیسم های مضر از 3 روش معمول گند زدایی شامل کلر(کلرزنی)، ازن (ازن زنی O3 ) و اشعه فرا بنفش(UV) استفاده می شود که مختصرا شرح داده می شود.
ویژگی های اساسی یک گند زدای ایده آل :
- قابلیت حل شدن در آب را داشته باشد
- برای انسان، گیاهان و جانوران مضر نبوده و حیاتشان را تهدید نکند
- بر روی تمامی بیماری ها و میکرو ارگانیسم ها موثر باشد
- قدرت اثرگذاری و نفوذ داشته باشد
- پس از استفاده بر روی مواد اثر سوء نداشته باشد و …
کلر زنی
کلر برای اولین بار در سال 1908 در یکی از شهر های آمریکا به یک سیستم آب همگانی افزوده شد و در نابودی بسیاری از میکروب های حامل بیماری های واگیر منتقل شده از طریق آب از جمله وبا و تب تیفوئید موثر بود. این روش گندزدایی به مدت 80 سال در شهرهای مختلف استفاده شده و دارای اثرات مثبت بر بهداشت همگانی و سلامت عمومی جامعه بوده است.
در کشورهای اروپایی از دی اکسید کلر برای گند زدایی استفاده می گردد.
مهمترین مزایای کلر زنی
- کلرزنی فرآیندی مقرون به صرفه جهت ضد عفونی کردن آب مصرفی انسان است.
- کلر دارای اثر باقیمانده در آب است که باعث تضمین نسبی سلامت آب در مسیر شبکه آبرسانی میشود.
و…
معایب و مضرات کلرزنی
- کلر باقیمانده در اثر ترکیب با مواد آلی موجود در آب، تولید ترکیباتی می کند که می توانند برای سلامت انسان خطرناک باشند.
- تماس مستقیم کلر با پوست و موی انسان موجب حساسیت های پوستی و ریزش مو و مشکلات دیگر میشود.
- استنشاق گاز کلر برای انسان مضر می باشد و …
ازن زنی
در سال 1854 یک شرکت آلمانی (زیمنس) نخستین دستگاه تولید کننده ازن را به بازار عرضه کرد. برای نخستین بار در سال 1893 در کشور هلند از ازن برای ضد عفونی آب یک تصفیه خانه که آب آن از رودخانه راین تامین میشد استفاده شد.
در ابتدا از ازن برای از بین بردن بو و مزه آب استفاده میشد که بعد ها روش مناسبی برای نابود کردن باکتری ها و قارچ ها و ویروس ها به شمار رفت. باقی مانده ازن هم بصورت اکسیژن آزاد در می آید که مضر نمی باشد.
تولید ازن با استفاده از عبور هوا از یک میدان الکتریکی با ولتاژ بالا صورت میگیرد و نیاز به هیچگونه مواد اولیه نمیباشد.
مزایای ازن زن
- کاهش تولید ترکیبات ثانویه خطرناک ناشی از عوامل گند زدا (DBP)
- دارای خاصیت از بین بردن رنگ، بو و طعم
- کمک به حذف آهن و منگنز و سولفید ها
- گند زدایی بسیار موثر در رنج های دمایی و PH مختلف
- اکسید نمودن سریع ناخالصی های آلی بهمراه کاهش BOD و COD
- افزایش راندمان فیلتراسیون( حدود 50 درصد)
- کاهش لجن حاصل از بک واش فیلتر
و…
اشعه ماوراء بنفش (UV)
انسان از قرن ها پیش دریافته بود که نور خورشید میتواند از اشاعه عفونت و میکروب جلوگیری کند
سالها بعد دانشمندان ثابت کردند که فعالیت و تکثیر میکرو ارگانیسم ها زمانی که تحت تابش نور آفتاب قرار می گیرند متوقف می شوند و مشخص شد که عامل این پدیده نور مرعی خورشید یا همان اشعه ماوراء بنفش می باشد. بنابه آمار رسمی تا سال 2009 حدود دو هزار شهر اروپایی برای گند زدایی آب های مصرفی از اشعه ماوراء بنفش استفاده کرده اند.
اشعه ماوراء بنفش قادر است فرم فعال باکتری، ویروس، تک یاخته و اسپور را غیر فعال کند و از تکثیر آن جلوگیری کند.
مزایای اشعه ماوراء بنفش (UV)
- در کیفیت شیمیایی و فیزیکی آب اثر چندانی ندارد
- نیاز به فضای نگه داری و حمل مواد اولیه ندارد
- تغییرات دمایی و PH آب در عملکرد آن چندان موثر نیست
- در مدت زمان کوتاه تاثیر موثر را بر جای میگذارد
- نسبت به سایر روش ها، هزینه جنبی کمتری دارد و …
معایب اشعه ماوراء بنفش (UV)
- اثر ماندگاری و تداوم مستمر در مراحل ثانوی گندزدایی ندارد
- برای مواردی که مواد جامد معلق بر روی آب زیاد از حد باشد کارایی کمتری دارد
- لاشه و مواد جامد باقی مانده از میکرو ارگانیسم ها در آب باقی میماند و موجب آلودگی ثانویه آب میشود و…
