پرتودهی فرابنفش

پرتودهی فرابنفش

1 – ماهيت فيزيکي پرتوفرابنفش :
پرتودهی فرابنفش به محدوده اي ازامواج الکترومغناطيس اطلاق مي شود که درناحيه نامرئي طيف٣٢٨٠ آنگستروم ) قرار دارد. در واقع اين – ٣٢٨ نانومتر ( ١٩٠٠ – نوري درمحدود طول موج ١٩٠ ختم مي شود. X محدوده از طيف بنفش پرتوهاي مرئي نور شروع مي شود وبه محدوده امواج امواج الکترومغناطيس در هر محدوده اي از طول موج داراي سرعت هاي برابر و معادل سرعت نور ميباشند. از آنجايي که اين امواج داراي انرژي بوده و خواص دوگانه موج – ذره ازخود نشان مي دهند، ميزان انرژي آنها براساس هر دوخواص آنها و به وسيله نظريه کوانتومي محاسبه
مي شود. اين نظريه اين امواج را به مثابه ذراتي از انرژي فرض مي کند که از منبع مولد خود ( l ) وطول موج ( f ) وابسته به فرکانس lC = f منتشر مي شوند. (پکیج تصفیه فاضلاب ) سرعت نور برطبق رابطه به E = hf مي باشد. ازطرفي برطبق نظريه کوانتومي ميزان انرژي يک طيف خاص از رابطه ثابت h به دست مي آيد که درآن l/E = hc دست مي آيد. با تلفيق اين دو رابطه رابطه جديد مي باشد.

اين رابطه نشان مي دهد که هرچه طول موج يک (x10-27 erg/sec پلانک ( ۶٫۶٢ طيف کوچکترمي شود انرژي آن بيشتر مي شود. بنابراين پرتوفرابنفش از دسته پرتوهاي پرانرژي بوده و بيشتر خواص و کاربردهاي ان به خاطر همين انرژي زياد آن مي باشد.
سازوکارعمل پرتو فرابنفش به اين ترتيب است که به دليل نزديک بودن انرژي اين پرتو به انرژي الکترون هاي پيوندي ترکيبات آلي، اين پرتو روي اين ترکيبات اثرگذاشته و باعث گسستن برخي پيوندها و ايجاد پيوندهاي جديد مي شود. پيوندهاي دوگانه يا سه گانه بين اتمهاي کربن و يا پيوندهاي بين کربن و ديگر اتمها مستعدترين پيوندهاي اسيب پذير توسط پرتوفرابنفش مي باشند.
جذب پرتو فرابنفش توسط ترکيبات آلي و تشکيل طيفهاي جذبي که براي هر ماده مخصوص به همان ماده است به همين منوال بوده و اساس يکي از روشهاي تجزيه دستگاهي است.
2 – توليد پرتو فرابنفش :
پرتو فرابنفش به طور طبيعي درنور خورشيد وجود دارد. در واقع در طبيعت انجام عمل ضدعفوني و کنترل رشد ميکروارگانيسم ها به همين طريق انجام ميشود. دليل موثر بودن نور آفتاب در پاکيزگي بهتر لباس هاي شسته شده و همچنين زرد شدن و تغيير رنگ کاغذ و برخي از پارچه هايي که مدام در نور آفتاب قرار دارند وجود همين پرتو در نور خورشيد است یک روش دیگر سپتیک تانک می باشد .
توليد مصنوعي اين پرتو با تخليه الکتريکي در بخار جيوه در لامپهاي مربوطه انجام مي شود. مشخصه فيزيکي تخليه الکتريکي در بخار جيوه توليد چند طيف مشخص و ناپيوسته است که ٢٥٣ نانومتر) آن در ناحيه پرتو فرابنفش قرار / دو طيف ١٨٥ و ٢٥٤ نانومتر (به طور دقيق تر ٧ مي گيرد و بقيه در ناحيه مرئي (شکل ١). طول موج ٢٥٤ نانومتر بيشترين شدت را نسبت به ديگر طول موج ها سپتیک داشته و واجد خاصيت ميکروب کشي است.
لامپهاي مولد پرتو فرابنفش سه دسته اند :
١ – لامپهاي کم فشار.
٢ – لامپهاي بافشارمتوسط.
٣ – لامپهاي پرفشار.
لامپهاي کم فشارخود شامل دو دسته کاتد گرم وکاتد سرد مي باشند. بازدهي اين لامپها
٢٥٣/ نسبت به انرژي مصرفي آنها بالامي باشد. حدود ٩٥ % طول موج توليد شده در ناحيه ٧ نانومتر قرار دارد. کارآيي اين لامپها شديدا وابسته به ولتاژ ورودي دماي محل استفاده و عمر لامپ و تعداد دفعات خاموش و روشن آنها است که با کنترل هر يک از اين عوامل در يک طراحي صحيح مي توان اثرات هر عامل را به حداقل رسانيد.
کارآيي لامپهاي با فشار متوسط مستقل از ٣ فاکتور ياد شده است اما بازدهي آنها نسبت به انرژي مصرفي آنها کم مي باشد.

در عوض نفوذ پذيري پرتو ساتع شده از آنها به خاطر شدت بالاي آن بيشتر از لامپهاي کم فشار است.