آیا می‌دانستید با توجه به اطلاعیه انجمن حفاظت محیط زیست ایالت متحده آمریکا، تقریبا یک سوم جریان آب‌های جهان آلوده هستند و در بسیاری از موارد باعث مرگ موجودات زنده می‌شوند؟ با این وجود انسان، به عنوان کسی که برای زندگی نیاز به نوشیدن و مصرف آب دارد باید فکری برای این معضل بکند. راه حل این مسئله استفاده از دستگاه‌های کلرزن است که در انواع مختلف در بازار به فروش می‌رسند. شما نیز می‌توانید در ادامه با ما همراه باشید تا با این دستگاه، کاربردها و انواع آن آشنا شوید و بدانید که کلرزن چه عملکردی دارد؟

کلرزن چیست؟

کلریناتور اتوماتیک، به دستگاهی گفته می‌شود که به صورت خودکار مواد شیمیایی ضدعفونی‌کننده را به آب وارد می‌کند. این دستگاه، باکتری‌ها و جلبک‌های مضر برای بدن انسان را از بین می‌برد و جلوی ایجاد کف روی آب را نیز می‌گیرد.

جالب است بدانید که دستگاه کلرزن، با وجود بهترین عملکرد، فضای زیادی را نیز اشغال نمی‌کند. دلیل استفاده از این دستگاه ارزان‌تر و موثرتر بودن کلر برای گندزدایی آب است. البته استفاده از کلر گازی نیز ممکن است باعث آلودگی محیط زیست و مسمومیت کارکنان تصفیه‌خانه شود. ولی به محض ورود به آب، تجزیه می‌شود و اسید هیپوکلریس و ین اکسید کلر را تولید می‌کند.

به صورت کلی در تصفیه‌خانه‌های بزرگ، از کلر مایع و در تصفیه‌خانه‌های کوچک‌تر از ترکیبات کلردار استفاده می‌کنند. کلر ضدعفونی‌کننده‌ای قوی است و استفاده از میزان مشخصی از آن، به از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها و میکروب‌های مضر کمک می‌کند و استفاده بیش از حد آن، ممکن است نتیجه برعکسی داشته باشد.

کاربردهای دستگاه کلرزن

از دستگاه‌های کلریناتور، بیشتر از هر چیزی در ضدعفونی کردن آب آشامیدنی و استخرهای شنا استفاده می‌کنند. البته این دستگاه‌ها، برای کنترل بو و جلوگیری از رشد لجن و موجودات ریز آبزی نیز کاربرد دارند. کلرزن‌ها را برای برج‌های خنک‌کننده آب، انواع سیستم گردش آب و خدمات آب‌رسانی هم به کار می‌برند.

از دیگر موارد استفاده از پکیج تزریق کلر، نیز می‌توان کشتی‌های مسافربری، اردوگاه‌ها، مراکز آموزشی و درمانی را نیز نام برد. اما کاربرد این دستگاه در موارد گفته‌شده دقیقا چیست؟ برای این پاسخ به این سوال، می‌توانید موارد زیر را درنظر بگیرید:

کلرزن گازی

مکانیزم عملکرد کلرزن

هر یک از انواع دستگاه‌های کلرزنی، عملکرد متفاوتی دارند. دستگاه‌های اتوماتیک مکانیسم متفاوتی دارند. کلر، در یک مخزن نگه‌داری شده و به وسیله پمپ به آب تزریق می‌شود. جالب است بدانید که پکیج کلرزنی اتوماتیک، کنترلر دارد که کارش تنظیم کلر اضافه‌شده به آب است. این کنترلر نیز از سنسور PH برای این کار استفاده می‌کند.

سنسور نیز، به اندازه‌گیری PH آب استخر کمک می‌کند. پس از آن کنترلر، کلر اضافه‌شده به آب را بر اساس PH آب تنظیم می‌کند. فراموش نکنید که PH آب نیز باید در محدوده 7.2 تا 7.8  باشد. چون در صورت کم یا زیادتر بودن این مقدار، ممکن است باعث تاثیر منفی بر عملکرد کلر شود. اما به صورت کلی می‌توانید در زیر با مراحل اصلی کلرزنی توسط این دستگاه‌ها، آشنا شوید:

به صورت کلی برای کل فرآیند حذف آلودگی‌ها و ضدعفونی‌سازی آب، حداقل 20 دقیقه زمان لازم است تا آب با کلر در تماس باشد و طی واکنش‌های شیمیایی اسید هیدروکلریک و هیپوکلرو ایجاد شود. جالب است بدانید که قلیایی بودن محیط آب نیز باعث خنثی شدن هیدروکلریک می‌شود و اسید هیپوکلرو را به یون‌های هیدروژن و هیپوکلریت تبدیل می‌کند.

یکی از کارهای مهم بعد از کلرزنی، اندازه‌گیری میزان کلر باقی‌مانده بعد از اتمام فرآیند است که باید توسط کیت‌های مخصوص انجام شود. چون میزان کلر باقی‌مانده، ممکن است در مواردی چون استخر ماهی؛ روی سلامت ماهی‌ها تاثیر منفی بگذارد.

عوامل اثربخش بر فرآیند کلرزنی

شما می‌توانید در زیر با این عوامل آشنا شوید و برای افزایش کیفیت فرآیند کلرزنی آن‌ها را رعایت کنید:

  1. صاف بودن آب مورد گندزدایی و کدر نبودن آن
  2. مشخص بودن کلر موردنیاز آب، نقطه شکست کلر و میزان کلر باقی‌مانده، بعد از کلرزنی
  3. در نظرگرفتن زمانی یک ساعته برای از بین بردن ریستوارک‌های حساس در مقابل کلر
  4. کنترل حداقل کلر باقی‌مانده، پس از یک ساعت به میزان 0.5 میلی‌گرم برای جلوگیری از همه‌گیری بیماری‌های روده
  5. افزودن میزان کلری متناسب با نوع آب و باقی ماندن تنها 0.5 میلی‌گرم از آن در آب بعد از کلرزنی

انواع دستگاه کلرزن

این دستگاه‌ها، با توجه به نوع و میزان آب موردنظر برای ضدعفونی، استفاده می‌شوند و انواع مختلفی دارند که در زیر به شما معرفی می‌شوند:

کلرزن خطی

این دستگاه، به عنوان بهترین کلرزن استخر شناخته می‌شود. چون در آن مقدار کلر تزریقی از قبل کنترل می‌شود. کلرزن خطی، در مسیر لوله کشی ورودی آب استخر قرار می‌گیرد و میزان دقیقی از کلر را به آب استخر اضافه می‌کند. این‌گونه کلر به طور یکنواخت در استخر پخش می‌شود.این سیستم، از محفظه، پمپ، دریچه جریان و مخزن کلر تشکیل می‌شود.

محفظه پکیج تزریق کلر خطی، حاوی قرص کلر است و توسط پمپ به داخل جریان آب تزریق می‌شود. دریچه نیز میزان کلر تزریق‌شده و جریان آن را کنترل می‌کند. از این نوع کلرزن بیشتر در استخرها، جکوزی‌ها و سیستم‌های آبیاری و تصفیه آب آشامیدنی در مناطقی با کیفیت آب پایین استفاده می‌شود.

کلرزن آفلاین

این نوع دستگاه کلریناتور، در زمانی استفاده می‌شود که دستگاه‌های خطی نتوانند در سیستم لوله کشی جای بگیرند. برای همین دستگاه باید با خط بای پس آفلاین، از بقیه تجهیزات به خط لوله، استخر یا مخزن متصل شود.

کلرزن خورشیدی

در این کلریناتور، کل فرآیند تزریق دیجیتالی است و از برق برای کار کردن دستگاه استفاده می‌شود. کارکرد آسان و فرآیند نگه‌داری مقرون به صرفه از جمله مزایای استفاده از این دستگاه است.

کلرزن شناور

این نوع کلریناتور، به عنوان ساده‌ترین و ارزان‌ترین مدل دستگاه‌های کلرزنی شناخته می‌شود و گنجایش آن نیز 2.5 تا 7.5 سانتی متر مربع قرص کلر است. مقدار قرص کلر برای قرار دادن در پکیج شناور نیز با توجه به ابعاد استخر تعیین می‌شود. اما مشکل قابل توجه دستگاه نیز کنترل نکردن میزان دقیق کلر تزریق‌شده به آب استخر است. برای همین باید بعد از کلرزنی آن را از آب استخر خارج کرده و سپس از استخر استفاده کنید.

برای به کارگیری کلرزن شناور، باید قرص کلر را در مخزن آن قرار دهید و ظرف را درون اسختر قرار دهید تا شناور بماند و فرآیند ضدعفونی آب را با جریان ثابتی از تزریق مواد شیمیایی انجام دهد. جالب است بدانید که این نوع کلریناتور، سوراخ‌هایی برای تنظیم مقدار کلرین ورودی به آب استخر نیز دارد و در مدل‌های مختلفی مانند عروسکی و… نیز تولید می‌شود.

کلرزن استخر

کلرزن نمکی

با استفاده از ژنراتور نمک نیز می‌توان آب استخر یا مخزن موردنظرتان را تصفیه کنید. این نوع پکیج تزریق کلر، نمک موجود در آب را به صورت خودکار می‌گیرد و با استفاده از فعل و انفعالات شیمیایی، آن را به کلر و ماده ضدعفونی‌کننده آب تبدیل می‌کند. شما می‌توانید برای استفاده از کلرزن نمکی، ابتدا یک قاشق چای‌خوری نمک را به ازای هر گالن، در آب بریزید و بقیه کار را به دستگاه بسپارید.

کلرزن‌های نمکی، اتوماتیک هستند و می‌توان از آن‌ها برای استخرهای بتنی، فایبر گلاس، وینیل (تا ظریفیت 40000 گالن) استفاده کرد. استفاده از این نوع کلریناتور، به عنوان بهترین روش کلرزنی شناخته می‌شود و به دلیل داشتن سل و منبع تغذیه، عملکرد بالاتری را در تصفیه آب استخر و مخازن از خود نشان می‌دهد. در این دستگاه، ابتدا آب با کمک لوله وارد سل می‌شود و با استفاده از برق، به هیدروژن و هیپوکلریم اسید تبدیل می‌شود. این دو ماده نیز به تصفیه آب کمک می‌کنند و آن را پاک‌سازی می‌کنند.

کلرزن اتوماتیک

تمامی فرآیند کلرزنی و ضدعفونی‌سازی آب در این دستگاه، به صورت اتوماتیک است. درواقع کلریناتور اتوماتیک، ابتدا میزان PH آب را اندازه می‌گیرد و پس از آن با توجه به این میزان، کلر موردنیاز را به آب تزریق می‌کند. جالب است بدانید که مدل‌های جدید این نوع دستگاه، قابلیت اتصال و کنترل توسط گوشی‌های هوشمند را نیز دارند. همین ویژگی مدیریت دستگاه و فرآیند کلرزنی را تا چند برابر باکیفیت‌تر می‌کند. استفاده از این دستگاه نیز به عنوان پیشرفته‌ترین اما در عین حال گران‌ترین روش کلرزنی شناخته می‌شود.

این دستگاه، از شفت و پروانه تشکیل شده است و با کمک الکتروموتور می‌چرخد تا کلر داخل مخزن را تهیه کند. کلرزن اتوماتیک، دو ماژول دارد که با هم ترکیب می‌شوند و به صورت اتوماتیک اسید را به آب استخر وارد کرده و PH آب را تنظیم می‌کنند. ساختار این دستگاه، ساده است و افراد می‌توانند به راحتی از آن استفاده کنند. همین امر نیز به صرفه‌جویی در زمان کمک می‌کند. چون خودش به صورت اتوماتیک کلر را به آب استخر اضافه می‌کند.

انواع دستگاه کلرزن از نظر نوع کلر مورد استفاده

استفاده از کلر، در حالت‌های مختلف با توجه به نیاز آب و مخزن موردنظر تعیین می‌شود و همین امر نیز در به کارگیری دستگاه متناسب با نوع کلر نیز تاثیر دارد. به همین جهت در زیر انواع این دستگاه‌ها را معرفی کرده‌ایم:

کلرزن مایع

این دستگاه، از اجزایی مانند مخزن، پمپ، شلنگ مکنده و شیر تزریق تشکیل می‌شوند و با توجه به میزان آلودگی آب، میزان کلری متناسب را به آب تزریق می‌کند. در پکیج تزریق کلر مایع، کلر را به وسیله پمپ تزریق یا دوزینگ پمپ به آب تزریق می‌کنند. این پمپ، در برابر خوردگی مقاوم است و از جنس PVC/PE با ظرفیت‌های مختلف تولید می‌شود. این سیستم، شیلنگ مکشی از داخل مخزن دارد و شیرتزریق آن نیز بر خط است.

از طرفی با استفاده از این دستگاه، می‌توان کلر را به صورت دقیق و محاسباتی اندازه‌گیری، تزریق و کنترل کرد. در این دستگاه، از مخلوط پرکلرین (هیپوکلریت اسید) با آب استفاده می‌کنند. مخزن کلر زن مایع نیز از جنس پلی اتیلن است و همین امر نیز کیفیت عملکرد آن را بالا می‌برد. این نوع سیستم، به صورت کلی در دو نوع زیر در بازار موجودند که هر یک از آن‌ها، به شما معرفی می‌شوند:

کلرزن مایع دستی

در این نوع کلریناتور، کلر را به صورت دستی وارد مخزن می‌کنند. پس از آن کلر با استفاده از آب مقطر یا آب تصفیه‌شده (با درجه سختی پایین) ترکیب می‌شود. در آخر نیز این ترکیب، با استفاده از دوزینگ پمپ به آب موردنظر شما تزریق می‌شود.

یکی از معایب این دستگاه، در خطر بودن ریه فردی است که کلر را با آب ترکیب می‌کند. چون استنشاق این گاز، عوارضی مانند تهوع، سردرد و احساس سوزش را به همراه دارد و فرد در صورت مشاهده این علائم باید در هوای آزاد قرار بگیرد یا به بیمارستان مراجعه کند.

کلرزن مایع اتوماتیک

در این دستگاه، کلر توسط الکتروموتور و به صورت خودکار به داخل مخزن هدایت می‌شود و نسبت به نوع دستی تنظیمات ساده‌تر و کاربرد آسان‌تری هم دارد. اما در عوض قیمت آن با نوع دستی تفاوتی بالایی دارد و گران‌تر است. چون در ساختش از قطعات و تجهیزات موتوری و الکترونیکی استفاده می‌شود.

کلرزن گازی

در این نوع دستگاه، ابتدا کلر در دمای بالا و فشار پایین به مایع تبدیل می‌شود. سپس تبخیرکننده‌ای آن را به حالت گازی درمی‌آورد تا در کپسول‌هایی مخصوص نگه‌داری شود. در مرحله بعدی، از طریق پمپ برای ضدعفونی وارد آب می‌شود. دستگاه کلرزن گازی، از اجزایی مانند کلریناتور، انژکتور و کپسول تشکیل می‌شود.

کلر زن مایع

کلریناتور نیز از اجزایی مانند دستگاه تزریق دیواری اتوماتیک و دستگاه وکیوم رگلاتور تشکیل می‌شود. انژکتور نیز شامل بوستر پمپ، دستگاه تعویض‌کننده و دستگاه آنالایزر برای نشان دادن کلر باقی‌مانده است. از اجزای دیگر این سسیتم نیز می‌توان پمپ نمونه‌گیری، تابلوی فرمان و سیلندر گاز را نیز نام برد. پکیج‌های کلرزنی گازی نیز در انواع مختلفی وجود دارند که در زیر به شما معرفی می‌شوند:

کلریناتورهای خلاء

در این کلریناتور، گاز کلر به وسیله آب از سیلندر کشیده می‌شود. بعد از آن خلا با عبور آب از طریق انژکتور و ایجاد یک سر منفی تشکیل می‌شود. سپس سر منفی، سوپاپ تنظیم فشار روی سیلندر را باز می‌کند و اجازه می‌دهد تا گاز کلر از سیلندر خارج شده و به کلریناتور برسد.با وارد شدن گاز به کلریناتور، مقدار تغذیه کلر با استفاده از شاخص (روتامتر) شناخته و اندازه‌گیری می‌شود.

حالا، گاز کلر از دستگاه تنظیم‌کننده عبور می‌کند و به داخل انژکتور کشیده می‌شود. انژکتور نیز شامل لوله‌ای پرشده از آب جاری است که، کلر را به داخل آب استخر می‌کشاند. این نوع کلریناتور، بسیار ایمن است. چون هرگونه شکستگی در خط کلرزنی، ایجاد اختلال در خلا، بستن شیر تنظیم فشار و نشت کلر در آن اتفاق نمی‌افتد.

کلریناتورهای جریان مستقیم

در این کلریناتورها گاز کلر تحت فشار است و به صورت مستقیم به جریان اصلی آب پمپاژ می‌شود. بعد از آن کلر به مقدار مساوی به وسیله یک دیفیوز در آب پخش می‌شود. اما به دلیل تحت فشار بودن کلر، منبع آبی تحت فشار، برای استفاده از این کلرزن نیاز نیست. به همین دلیل از کلریناتورهای جریان مستقیم باید فقط در تاسیسات کوچک استفاده کرد.

هیپوکلریناتور

در برخی از موارد به پکیج تزریق کلر مایع، هیپوکلریناتور هم می‌گویند که به عنوان ساده‌ترین روش کلرزنی مداوم برای استفاده در سیستم‌های کم‌تر از 75 گرم در دقیقه شناخته می‌شود. این دستگاه، به پمپ‌های متحرک مجهز است و از هیپوکلریت برای تزریق به آب و ضدعفونی کردن آن استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از دستگاه کلرزن

شما می‌توانید با مطالعه مزایای استفاده از این دستگاه، با اطمینان بیشتری از آن در ضدعفونی‌سازی آب موردنظرتان استفاده کنید:

  1. حمل و نقل و جابه‌جایی راحت
  2. قابلیت نصب پکیج در مکان‌های مختلف
  3. تامین کلر با هزینه‌ای پایین
  4. استفاده، تعمیر و نگه‌داری آسان و به صرفه
  5. حل شدن کامل کلر در آب بدون تماس با دست
  6. نیاز نداشتن به کنترل لحظه‌ای توسط افراد با قابلیت نظارت بسیار دقیق
  7. کارایی بالا در ضدعفونی استخرها
  8. هزینه پایین خرید و تامین کلر مورد نیاز

اجزای سیستم کلرزن

شما می‌توانید در زیر با اجزای این سیستم به صورت کامل آشنا شوید:

محاسبه دوز کلر

شما می‌توانید در زیر دوزهای استفاده‌شده به صورت معمول را مطابق با استانداردهای ضدعفونی در زمان تماس 30 دقیقه‌ای مطالعه کنید:

محاسبه دوز کلر

جالب است بدانید که برای گندزدایی فاضلاب‌ها بیشتر از پودر هیپوکلریت کلسیم 65 تا 70% استفاده می‌شود. برای مثال، با انتخاب دوز تزریق کلر 10 میلی گرم در لیتر، برای ضدعفونی کردن 100 مترمکعب پساب، کلر مصرفی روزانه برابر با مقدار زیر است:

دبی تزریق محلول کلر توسط کلرزن هم با حلالیت 10 گرم در لیتر و درجه تنظیم دوزینگ پمپ برابر با مقدار زیر است:

دبی تزریق محلول کلر توسط کلرزن

با توجه به این محاسبات، می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که روزانه حدود 1.5 کلیوگرم کلر در 150 لیتر حل می‌شود و دبی پمپ را نیز باید در 64 درصد قرار داد. پس از آن باید برای تهیه و آماده‌سازی کلر مخزن، مدت زمان تخلیه مخزن و کلر موردنیاز را به دست آورید.

  1. گاز کلر CL2
  2. کلرامین NH2CL و NHCL2
  3. پرکلرین H.T.H و CaOCL2
  4. دی اکسید کلر CLO2
  5. هیپوکلریت سدیم یا منیزیم

نحوه راه اندازی پکیج کلرزن

برای استفاده از پکیج کلرزنی، باید اقدامات زیر را انجام دهید:

  1. پرکردن مخزن آماده‌سازی کلر با 150 لیتر آب
  2. ریختن حدود 1.5 کیلوگرم پودر هیپوکلریت کلسیم 65 درصد مخزن
  3. هم زدن 10 تا 30 دقیقه محلول تا زمان حل شدن کلر در آب
  4. روشن کردن دبی تزریق دوزینگ پمپ روی درجه 64%
  5. تخلیه مخزن توسط دوزینگ پمپ به صورت روزانه
  6. هم زدن محلول کلر دو تا سه مرتبه به مدت 5 تا 10 دقیقه

عوامل موثر بر قیمت کلرزن

هر یک از دستگاه‌های کلریناتور، به صورت سفارشی تولید می‌شوند و به عوامل زیر بستگی دارند:

جمع‌بندی

امروزه شرکت‌های زیادی انواع پکیج تصفیه استخر و انواع کلرزن‌ها را با قیمت‌ها و مدل‌هایی متنوع به شما ارائه می‌دهند. اما شما باید برای خرید این دستگاه، به سراغ شرکتی معتبر بروید. یکی از این شرکت‌ها، مجموعه کمپ کروپ است که انواع سپتیک تانک، چربی‌گیرهای پیش ساخته بتنی، فایبر گلاس و پلی اتیلن را با بهترین کیفیت و به صرفه‌ترین قیمت، تولید و به بازار عرضه می‌کند. شما نیز می‌توانید برای خرید و دریافت قیمت این موارد و محصولات دیگر به سایت مجموعه کمپ کروپ مراجعه کنید و خریدی به صرفه و مطمئن داشته باشید.